Liderlik yüzyıllardır güncelliğini koruyan bir konudur. Liderlik bir sanat dalı ve bilimdir. Hemşirelik mesleğide sosyal, birden fazla grupla iletişim ve etkileşim içinde olan bir meslektir. Bu bağlamda hemşirelik mesleğinin lider ve vizyoner kişileri içerisine barındırması gerekir. Hemşirelerde 1980’li yılların ortalarından itibaren liderlik konusu ile ilgilenmeye başlamıştır. Lider etrafındaki toplulukların ihtiyaçlarını önceden sezen ve çevresini etkileyip harekete geçirebilen kişilerdir. Günümüzde hızla değişen dünyaya ve ihtiyaçlara ayak uydurmamızı lider hemşireler ile sağlayabiliriz. Değişen ihtiyaçlar lider kişiyi etkilemez sadece çevresi değişime uğrar. Lider ise yeni ortamın ihtiyaçlarını erken tespit edip çevresini önceden hazırlayabilir. Aynı zamanda değişen ortamlara liderler çok daha kolay adapte olabilirler. Hemşirelerin liderlik konusundaki en büyük engellerinden birkaç tanesi; hastane içerisindeki hiyerajik yapı, rol belirsizliği ve mesleğin anne şefkati vs. tanımlarını içerisinde barındırmasıdır. Her meslek gibi hemşirelikte profosyonel ve bilimsel bir meslektir. İnsanın doğumundan ölümüne kadarki süreçte yaşamının her alanında hemşireler vardır. Günümüzde ise hemşirelerin bakımda ve yönetimde iyi birer lider olması beklenir. Alt, orta ve üst düzey yöneticilerin pozitif liderlik özellikleri çalışanların motivasyonunu artıracaktır. Liderlik sonradan kazanılacak bir özellik olmakla beraber, aslında kişinin içinde hep vardır ve kendi potansiyelini zamanla ortaya çıkarır. O yüzden lider kişiliklerin tespit edilmesi önem arz eder. Liderlik, altında çalışan kişilere emir vermek değil güven vermektir. Bu noktada yöneticilik kavramından ayrılır. Herkes iyi bir yönetici olabilir fakat iyi bir lider olamaz.
YÖNETİCİLER |
LİDERLER |
İdarecidir |
Yenilikçidir |
Var olanı sürdürür |
Olanı geliştirir |
Denetleyicidir |
İlham vericidir |
Nasıl ve ne zaman sorularını sorar |
Neden ve niçin sorularını sorar |
Durumu kabul eder |
Durumu değiştirmeye çalışır |
Meslekte liderleşmek sağlık politikalarına katılma ve karar verme mekanizmalarında yer almamızı sağlayacaktır. Politikalar da yer almamızın diğer yolu ise örgütleşmektir. Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Mahler bir konuşmasında (1985), "Hemşireler, bir güç olarak bir araya gelebilseler, değişim için büyük bir enerji kaynağı olabilirler "şeklindeki ifadeleriyle hemşireler için örgütlenme ve değişimin önemini vurgulamıştır. Bir mesleğin güç kazanabilmesi için aynı hedefte, aynı ortak paydadaki kişilerin bir araya gelmesi güç birliğine ulaşmak için aynı çatı altında mücadele vermeleri gerekmektedir. Bir konuda mücadele vermek için istek ve arzu kadar güçte önemlidir. Meslekler bu gücü birlik olmaktan alırlar, tek çatı altında mücadele vermekten alırlar. Çünkü tek başına bir anlam ifade etmezken ve kendinde değişimle mücadele gücünü bulamazken seninle aynı fikirde ve meslekteki kişilerle daha da güçlenirsin. Evet sorun var ama ben bunu çözemem demek yerine biz bu sorunu çözeriz diyebilmek için meslekte ortak çatılar altında olmalıyız. Zamanın içerisindeki farkında olmadığımız o değişimde yanımızda güçlü lider hemşirelere ihtiyacımız var ki öngörüleri ile bizlere ışık olsunlar. Aynı zamanda topluluk halinde bir olan kişilerin içlerindeki liderlik vasıflarını ortaya çıkartabilsinler. Gerçekte de olan şu değil midir; eller çoğaldıkça işler hafifler.
HEP-SEN Gazi Üniversite Hastanesi Temsilcisi
Kaynaklar
HEP-SEN YENİ NESİL SENDİKA